De weg van verbinding

BoerenVanNederland #metoo heeft de afgelopen weken een ongekende beweging en beroering gebracht. Beweging gedreven door de kracht van schuld en (ver)oordelen. Een oude historische kracht die we allemaal kennen; schuldgevoel als drive voor verontwaardiging en manier om anderen aan te spreken. Is dit de weg voor verandering?

De intentie van #metoo is het onbespreekbare bespreekbaar te maken rond thema’s als macht, manipulatie, ongelijkheid mannen en vrouwen, etc. De aandacht richt zich al snel op de nieuwswaarde van weer een ‘dader’, waarbij oordelen en snelrecht zegevieren. De bijbehorende tegenmacht van adviesgoeroes en advocaten, gericht op gelijk krijgen en beperken reputatieschade, is al even sterk aanwezig. De goede intentie van de actie #metoo dreigt daarmee te verzanden. Een goed gesprek komt nog maar moeizaam op gang. Dat doet dubbel pijn, zeker bij de slachtoffers. De weg van schuld en oordeel leidt vaak juist tot verdere polarisatie en verdeeldheid.

Landbouw en #metoo
Is er een parallel met de maatschappelijke discussie over de landbouw? Niet een op een, maar er zijn zeker gelijkenissen. De wederzijdse aanvallen en oordelen van landbouw en samenleving spelen weer op rond thema’s als insecten, bestrijdingsmiddelen, mest-corruptie, fypronil, sterrensysteem voor dierenwelzijn, vroegsterfte bij dieren, etc. Met veel ’schuld’ en ‘oordeel’ koppen in de media. Het helpt bij het agenderen van de kwesties, maar leidt ook tot een verdere verwijdering van elkaar.

Verbinding als tegenkracht
De tegenkracht op verwijdering, is werken vanuit de verbinding; het samen zoeken naar oplossingen voor kwesties waar je gezamenlijk verantwoordelijk voor bent. Verbinding is in de kern een goed gesprek en samen dingen doen. Het vraagt om elkaar met respect en zonder oordeel te benaderen. Juist in situaties waar het lastig, moeilijk en complex wordt, is de weg van verbinding cruciaal.

Ik ben hoopvol. De afgelopen maanden zien we tal van ‘verbindende’ initiatieven vanuit zowel de boeren als vanuit de samenleving. Het initiatief rond gezamenlijke aanpak biodiversiteit, boeren die samen met burgers een energiecoöperatie voor duurzame energie starten, burgers die meehelpen bij het schoonmaken van stallen, boeren in de Vallei die samen met organisaties oplossingen zoeken voor fijnstof, ‘Boeren van Nederland’ die actief de dialoog zoeken, etc. Initiatieven waarbij boer en samenleving samen zoeken naar andere oplossingen voor voedselproductie, landschap en economie.

In deze gezamenlijke initiatieven zoeken boer en samenleving de verandering via de weg van verbinding in plaats van de weg van verwijdering. Nu nog een positieve # in het leven roepen waarmee je als boer en burger je ervaringen deelt over jouw bijdrage aan een duurzame voedselvoorziening. Dat geeft energie en brengt ons samen verder.

René