Visieseizoen melkveehouderij geopend

Voor de melkveehouderij is het visieseizoen geopend. FrieslandCampina heeft haar visie gelanceerd, LTO zal volgen en nieuwe en oude opiniemakers spreken zich uit over de gewenste koers van de melkveehouderij. De roep om een toekomstgerichte visie, binnen en buiten de sector, is groot. Sicco Mansholt richtte zich destijds volledig op: “Nooit meer honger”. Nu is er behoefte aan een nieuw ‘Mansholt-moment’. Tijd voor een waardeoriëntatie gestoeld op eerlijkheid, volhoudbaarheid, kwaliteit en toekomstgerichtheid.

Grenzen aan efficiëntie
De Nederlandse melkveehouderij is zeer efficiënt, dat is haar kracht. Melkproductie per koe is nog nooit zo hoog geweest, de melkveehouderij is een wereldspeler en levert een belangrijke bijdrage aan de mondiale voedselvoorziening. De keerzijde is de milieubelasting, verlies van maatschappelijke acceptatie, de geringe verdienmarges voor de boer, afnemende betekenis voor de werkgelegenheid en problemen met bedrijfsopvolging bij boeren. Melkveehouderij is een modern en efficiënt systeem, maar uit balans en de veerkracht bij met name de producenten (boeren) is gering.

Duurzaamheid, in al haar betekenissen, zal in iedere nieuwe visie een prominente rol spelen. Daar kun je op twee manieren mee omgaan.

Duurzaamheid als doel
Voor ieder thema (bodem, biodiversiteit, energie, dierenwelzijn, klimaat etc.) formuleer je een doel of ambitie, om vervolgens acties en instrumenten aan de doelen te koppelen om resultaten te bereiken. Dat vertaalt zich in meetlatten, punten systemen, bonus-malus regelingen, kringloopwijzers, sterren-systemen, Foqus planet punten, weidepremies etc. Een reeks instrumenten die passen bij de manier van denken en werken binnen de melkveehouderij. Een vertrouwde ontwikkelingslijn die leidt tot veranderingen die aansluiten bij de bestaande manier van denken en produceren. Vaak met het karakter om in te spelen op de wensen en eisen die door anderen worden gesteld.

Duurzaamheid als waarde
Duurzaamheid als waarde staat voor eerlijkheid, volhoudbaarheid, kwaliteit en toekomstgerichtheid. Wat zou er gebeuren als je een visie op de Nederlandse Melkveehouderij zou ontwikkelen vanuit een nieuwe waardenoriëntatie? Zo’n visie gaat over: wat is een eerlijke prijs of inkomen? Wat is een eerlijk en volhoudbaar verdienmodel in de keten? Wat is gewenste kwaliteit voor dier, mens en product? Hoe borgen we continuïteit? Hoe houden we de melkveehouderij gezond en aantrekkelijk voor toekomstige generaties? Hoe verbinden we melkveehouderij aan de samenleving? Hoe maken we de koppeling naar de belangrijke moderne waarden in de samenleving en in de wereld? Wat zijn de verdienmodellen die passen bij deze waardenoriëntatie?

Hoe zou het zijn als we deze waardenoriëntatie kracht geven door deze te koppelen aan de bestaande kwaliteiten van de Nederlandse melkveehouderij en zuivel in termen van innovatiekracht, handelskracht en organisatiekracht? Ik heb geen antwoorden in de zin van uitwerking of oplossingen, wel het sterke gevoel dat er dan een andere visie, dynamiek en energie ontstaat met een ander toekomstperspectief, nationaal en mondiaal.

Overstijgen van boerenerf en sector
Een nieuwe waardenoriëntatie heeft per definitie een brede benadering nodig, dat doe je samen met de boeren, de erfbetreders, de keten, de overheid en de samenleving. Een dergelijke visie overstijgt het boerenerf en de sector. Het vraagt namelijk aanpassing en verandering van boer, erfbetreders tot consument. Het vraagt om een inspirerende en (ver)bindende visie met nieuwe perspectieven die je samen moet ontwikkelen. Waarbij het juist krachtig is als de melkveehouderij/zuivel daar zelf het initiatief in neemt en niet wacht op een deltaplan van de overheid (gericht op oplossen van problemen) waar inmiddels luidkeels om wordt geroepen. De tijd is er rijp voor.

Loslaten en iets nieuws vastpakken
Vergeet niet de Mansholtrevolutie is ook vorm gegeven vanuit een waardeoriëntatie die paste bij die tijdgeest n.l. ‘nooit meer honger’. We zijn toe aan een nieuwe waardeoriëntatie die past bij de huidige tijdgeest, iets in de zin van nieuwe balans, passend produceren of circulaire melkveehouderij. Een appel dat Mansholt zelf als bekeerling al deed op het einde van zijn leven.

Voor veranderen moet je loslaten om dan iets nieuws te kunnen vastpakken. Dat is spannend, zeker als je je handen al vol hebt. Dat lukt alleen als je het samen doet en samen ruimte durft te maken om de nieuwe visie vorm te geven. Deze ruimte creëren is de echte uitdaging in de huidige situatie. Ik ben benieuwd wat dit visieseizoen ons gaat opleveren.

René

Advertentie

• Blog
• Geen categorie