‘De vrije uitloop’, is een systeem waarbij kippen binnen/buiten lopen, scharrelen, elkaar ontmoeten, relatieve vrijheid genieten en zelf kunnen kiezen. Het is goed voor de kippen, fijn voor de boer, en consumenten zijn bereid een meerprijs te betalen voor deze eieren. Door de vogelgriep zijn deze kippen al maanden opgehokt, dat maakt de kip, de boer en de samenleving opgefokt. Het staat symbool voor de sfeer in de relatie boer-samenleving van dit moment.
Opgefokt
Boeren en samenleving lijken steeds meer te polariseren en daarmee elkaar klem te zetten. Rouwadvertenties en condoleanceregister voor koeien, commotie om weidevogels, slachterijen die knoeien, duurzaamheidsplannen van de Brabantse overheid die het voortbestaan van de boeren bedreigen, pijn van de stoppende boeren, Chinese partner van FrieslandCampina in problemen, slachten van koeien dat iedereen door de ziel snijdt en dan ook nog de ontknoping van Boer zoekt Vrouw. Het maakt de boer en de samenleving letterlijk en figuurlijk opgefokt.
Vrije ruimte
Juist in deze fase is er behoefte aan vrije ruimte; de ruimte om even niet onder druk te staan, te lummelen of te scharrelen, ruimte om te ademen en te bezinnen om vandaaruit tot andere gedachten te komen. Zoals Alberdien van Boer Olke wat scharrelde bij de kalfjes en tot het inzicht kwam dat boeren ‘(harde) business’ is en daarom niet bij haar past, ondanks haar liefde voor Olke. Voor mij het hoogtepunt van Boer zoekt Vrouw, omdat het laat zien dat je pas kunt verbinden als je je echt in elkaar durft te verplaatsen, zonder oordeel en zelf kwetsbaar durft te zijn.
Zowel het productiesysteem van de boer als het consumptiesysteem van de samenleving heeft behoefte aan zo’n soort ‘vrije uitloop’; ruimte om te berusten (kijken en rouwen), te bedenken (nieuwe manier van kijken, nieuwe ideeën) en te beginnen (iets te proberen, iets uit te zoeken, iets te creëren). Een ‘vrije uitloop’, waarin je elkaar kunt ontmoeten, het gesprek kunt voeren en samen durf te zoeken naar de weg die ergens in het midden zal lopen. Zonder deze ruimte is er geen gezamenlijke beweging mogelijk en raken we als boer en samenleving alleen meer opgehokt en dus opgefokt.
Verbindende initiatieven
Gelukkig zien we steeds meer voorbeelden van verbindende initiatieven van boer en samenleving, met een verdienmodel. Boer Mathijs die de Rotterdammer aan de melk wil krijgen van eigen koe en contact zoekt via de nieuwe markthal in Rotterdam, Boerin Heleen die een melktapperij opent om de samenleving echt te ontmoeten, Boer Marcel de winnaar van de Gouden Grutto, die samen met onder andere de Vogelbescherming werkt aan meer weidevogels. En dan natuurlijk alle melkveehouders (bijna 80%) die de koeien weer naar buiten doen. Degenen die dat al jaren doen en de boeren die dat na vele jaren opnieuw durven te proberen. De honderden mensen en media die hier weer van genieten. De springende koe in de wei, als symbool voor de ‘de vrije uitloop voor boer en samenleving’.
Blije Boeren
Mijn wens is dat we over een jaar niet alleen applaudisseren voor de koeien die de vrije ruimte zoeken, maar ook voor de boeren én de samenleving die dat mogelijk maken. Dat de samenleving de boeren niet alleen onder druk zet, maar ook een ‘vrije uitloop’ gunt om koers te bepalen, dingen te onderzoeken en initiatieven te nemen. Dat boeren dit samen met de samenleving durven te “doen”. Met in ieders achterhoofd: het veranderen van een productiepatroon is minstens zo lastig als het veranderen van ieders eigen consumptiepatroon. Dat geeft meer bewustzijn en begrip naar elkaar, en daarmee ruimte om elkaar te ontmoeten in een ‘vrije uitloop’. Een voorwaarde voor beweging.
René
Wakker Boer 