De Zin van Boeren

Waarom ben je boer? Een vraag die we de afgelopen weken op 15 huiskamerbijeenkomsten van LTO Salland mochten stellen aan groepen boeren. De antwoorden varieerden: vrijheid, afwisseling van werk, ondernemerschap, buiten zijn, werken met dieren, zelf beslissen etc. Veel mooie elementen van zingeving voor dagelijks werk. Iets waar veel mensen buiten de landbouw jaloers op zullen zijn. We merkten dat de motivatie bij de boeren in die zin ook sterk is. Ze kunnen tegen een stootje.

Het valt op dat weinig boeren betekenis halen uit hun bijdrage aan de wereld: de voedselvoorziening, het landschap, de leefbaarheid platteland, economische groei en de Nederlandse cultuur van “klompen” tot “Boer zoekt vrouw” . Het is blijkbaar niet de belangrijkste motivatie om te boeren. Daarvoor zijn naar mijn idee drie redenen. Ten eerste zien boeren hun maatschappelijke bijdrage als iets vanzelfsprekends en normaal, “dat we voedsel produceren is toch gewoon en logisch, niets bijzonders”. Ten tweede voelen veel boeren zich minder verbonden met het eindproduct. Ze zijn veelal grondstofleverancier geworden. De bijdrage aan het product is ver weg en anoniem. Een derde reden is het gebrek aan waardering. Boeren voelen zich niet gewaardeerd in hun bijdrage aan de samenleving. Als je je niet gewaardeerd voelt, voel je vaak ook geen betekenis.

Als we streven naar (ver)binding tussen boer en burger, gaat het eigenlijk over verbinding op betekenisniveau. Met verschillende communicatie en PR-activiteiten kun je werken aan verbinding op ‘hoe en wat’ een boer doet. Dit is leuk, interessant en het draagt bij aan kennis en begrip voor boeren. Op deze manier werk je aan kennismaken met elkaar en elkaar begrijpen. Je wordt goede kennissen.

Voor echte verbinding, in de zin van samenwerkingspartners of gezamenlijke verantwoordelijkheid, is verbinding op betekenisniveau nodig. Wat betekent de agrarische sector voor de samenleving en andersom? Het ontbreken van verbinding op betekenisniveau geeft vaak gevoelens van: we leven langs elkaar heen, ik voel me niet gezien, ik voel me niet gewaardeerd, ik voel me op mijn ziel getrapt etc. Gevoelens die we in de agrarische sector veel tegenkomen. De uitdaging is om te werken aan de verbinding op betekenisniveau. Dus zien en gezien worden in de betekenis die je hebt voor de samenleving, veel meer dan gezien worden in het ‘wat en hoe’ je boert.

Tom Vilsack
Ik zag in de agrarische twitterwereld een You Tube-filmpje van de Amerikaanse minister van Landbouw Tom Vilsack langs komen. In twee minuten toont Vilsack de betekenis van landbouw voor de wereld. Hij kruipt als het ware in de huid van de stedeling en de niet-boeren, laat voelen en zien wat de betekenis van de landbouw is. Hij komt uiteindelijk uit bij de constatering dat de landbouw het grootste goed geeft aan mensen buiten de landbouw, namelijk vrijheid! Hoe zou het zijn als een Nederlandse minister zo’n filmpje zou maken over de Nederlandse landbouw? Het geeft een andere Zin aan de landbouw, die ook direct zal doorwerken op de Zin van individuele boeren en op de Zin van de samenleving!

René

p.s. Wakker Boer wil de komende tijd een aantal Zin-filmpjes maken over de Landbouw. Wie Zin heeft hieraan mee te werken is welkom!