Januari was de Trumpmaand. Voor mij een maand met een onbestemd gevoel, beklemmend, vermengd met angst voor de grote wereld en wat doet ‘het’ met mijn wereld. Langzaam kruip ik onder de Trumpdeken vandaan. Je kunt ‘het’ alleen begrijpen als je Trump durft te omarmen, te kijken naar: “Wat heeft het ‘verschijnsel’ Trump ons te zeggen?” Ik zie 5 belangrijke onderwerpen, ook voor de agrarische sector.
- Waarheid: nepnieuws, (alternatieve) feiten, hoe gaan we om met informatie en nieuws, waarop baseren we oordelen en besluiten?
- ‘Mind set’ samenleving: ons denken en handelen wordt meer en meer bepaald door de ‘mind set’ (beleving, beelden, emotie o.a. gevoed via sociale media) en minder geleid door een ‘waardenset’ (verankerde set van waarden en normen). Hoe gaan we daarmee om?
- Omgaan met verschillen: de polarisatie (het denken in tegenstellingen, plus en min, goed en fout) bereikt met Trump een hoogtepunt. Het dwingt ons om na te denken over omgaan met diversiteit (zie vorige blog)
- Leiderschap: er is grote behoefte aan leiderschap, mensen die ergens voor staan, met visie, stevigheid, duidelijkheid, die het voor mensen opnemen en kunnen verbinden. Welk leiderschap past bij de agrarische sector?
- Grenzen aan globalisering: met zijn protectionisme maakt Trump de verwevenheid van de economieën in de wereld juist zichtbaar. Het leidt tot de vraag: Wat zijn de grenzen van de globalisering in termen van milieu, verdeling, wereldhandel? Wat is passend produceren?
Deze verschijnselen van de tijdgeest sluimeren al langer. Trump maakt ze wakker, dwingt ons tot herbezinning en zelfs een filosofisch debat. Hoe wonderlijk klinkt dat! De (tegen)beweging komt op gang. We denken opnieuw na over waarheid en feiten, over waarden, over de rol van wetenschap, rechters en journalistiek, over leiderschap, over verbinden en over veiligheid van internet.
De landbouw en de verschijnselen van deze tijd
De tijdverschijnselen spelen ook rond de agrarische sector. Voorbeeld is de besluitvorming over weidegang. De melkveehouderij ontloopt (voorlopig) een verplichting vanuit de politiek. We zien een Tweede Kamer die met weinig kennis van zaken besluiten neemt, melkveehouders die tegenover elkaar komen te staan, vermenging van feiten/nepnieuws/alternatieve feiten rond weidegang, de zwijgende meerderheid in de samenleving die niet meer weet wat waar is, dus zwijgt of zich beperkt tot ‘koeien buiten vind ik leuk’ (mind set). De echte onderliggende vragen blijven onderbelicht. Hoe willen we eigenlijk voedsel produceren in Nederland? Wat is de juiste maatvoering? Wat willen we als samenleving en consument betalen? Voor het fosfaatdossier kunnen we dezelfde analyse maken.
Acteren in deze tijd
De tijdgeest vraagt dat ook de partijen in de landbouw, van de wetenschap, opiniemakers, adviseurs, belangenbehartigers tot individuele boeren zich (her)bezinnen op de genoemde vijf tijdsverschijnselen. En zich de vraag stellen: hoe moeten we acteren in deze tijd? Deze vraag is voor de agrarische sector actueler en urgenter dan ooit, belangrijker dan welk inhoudelijk dossier dan ook. Met dank aan Trump.
René
Wakker Boer 